Duży może więcej
- trochę przepisów o grupach producenckich
Polscy rolnicy z chwilą wejścia kraju do Unii Europejskiej stanęli oko w oko z silną unijną konkurencją. Zgodnie z prawami rynku i życia, wygrywa silniejszy. Bodźcem dla rozwoju polskiego rolnictwa może być wspólne działanie, w myśl zasady "duży może więcej".
Zdaniem ekspertów, alternatywą są tutaj grupy producenckie, ale rolnicy niechętnie je tworzą. Wielu odstrasza wizja zbiurokratyzowanej firmy, która musi prowadzić księgowość. Poza tym, nie bez znaczenia są zaszłości historyczne. Tradycje przedwojennej spółdzielczości dawno zginęły. Po wojnie, polska wieś przez prawie 50 lat broniła się przed kolektywizacją. W mentalności starszego pokolenia nadal tkwi strach przed odebraniem własności, a wspólne gospodarowanie z tym się właśnie kojarzy. Ale warto poznać to, czego się boimy...
Rolnicy z naszej gminy mieli już okazję zapoznać się z zasadami tworzenia grup producentów warzyw, podczas organizowanych przez ODR szkoleń.
8 lutego odbyło się kolejne pt. "Organizacja i funkcjonowanie grup producentów rolnych - wybrane zagadnienia". Zbigniew Piper z Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego przedstawił zagadnienia związane m.in. z prawnymi uwarunkowaniami organizacji i działalności grup producenckich oraz możliwościami wsparcia finansowego.
Obalić stereotypy
Wśród rolników funkcjonują błędne stereotypy, które odstraszają od tworzenia grup producenckich. Jeden z nich związany jest z ubezpieczeniem społecznym. Jednak trzeba wiedzieć, że rolnicy, którzy staną się członkami grupy nadal pozostają płatnikami KRUS. Drugi stereotyp głosi, że rolnicy zakładając taką grupę będą musieli płacić podatki od działalności gospodarczej. To też jest błędne myślenie. Członkowie nie są objęci podatkami, podatki od dochodów będzie płaciła grupa jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jeżeli wypracuje zysk.
Kolejny stereotyp jest taki, że rolnik będzie opłacał funkcjonowanie grupy. Jednak grupa producentów jest powoływana po to, by reprezentować interesy rolnika na rynku. Jej celem nie jest generowanie zysków grupy kosztem rolników, ale używając terminologii ekonomicznej -dodanie wartości dodanej. W praktyce oznacza to np. że każdy rolnik wyprodukuje popularną w naszej gminie marchew, a grupa zainstaluje urządzenia, które pomogą umyć warzywa, zapakować w siatki, opatrzeć w logo grupy i dostarczyć duże partie towaru na rynek krajowy czy zagraniczny.
Lepiej niż w Unii?!
W l. 70 - 80. pomoc w UE była kierowana do grupy producentów rolnych różnych branż. Obecnie wspomagane są tylko grupy działające na rynku owoców i warzyw. Polskim negocjatorom w Brukseli udało się osiągnąć kompromis z unijnymi urzędnikami. Przez l. 2004 - 2006, czyli czas, w którym funkcjonuje Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, Polska zachowała prawo udzielania pomocy ze środków unijnych również dla grup innych niż owocowo - warzywne. Wśród 27 takich produktów lub grup produktów objętych pomocą finansową, znajdziemy m.in. kwiaty świeże - cięte i doniczkowe, rośliny przeznaczone do produkcji zielarskiej i farmaceutycznej, również zioła przyprawowe czy ozdobne rośliny ogrodnicze, szkółkarstwo roślin sadowniczych i ozdobnych. Warto pamiętać, że grupę można organizować w obrębie regionu czy między województwami, niekoniecznie ograniczać się do własnej wsi czy gminy.
Co mówi prawo
Ustawa o grupach producentów rolnych z października 2000 r. funkcjonowała przed przystąpieniem Polski do UE, był to wewnętrzny krajowy zapis. Od 1 maja ub.r. musimy realizować prawo obowiązujące w Unii. W ustawie był zapis, że grupę mogą tworzyć tylko osoby fizyczne prowadzące gospodarstwa rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym oraz osoby fizyczne prowadzące działalność rolniczą w rozumieniu działów specjalnych. Obecnie, zgodnie ze znowelizowaną Ustawą o grupach producentów rolnych z czerwca 2004, grupę producencką mogą założyć ww osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne prowadzące gospodarstwa rolne lub działalność rolniczą. Jest to o tyle istotne, iż np. już funkcjonująca spółka może wesprzeć finansowo, jeżeli zostanie członkiem nowo powstającej grupy.
Wsparcie finansowe
Formy prawne działalności gospodarczej kryjące się pod określeniem grupa producentów rolnych to stowarzyszenie, zrzeszenie branżowe, spółdzielnia i spółka prawa handlowego, posiadające osobowość prawną. Zdaniem Zbigniewa Pipera, najlepszym rozwiązaniem dla producentów w naszej gminie jest utworzenie zrzeszenia bądź spółdzielni.
Rolnicy mogą zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym jedną z przedstawionych form prawnych działalności. Jeżeli grupa spełnia wymagania Ustawy, przysługuje jej pomoc finansowa przewidziana w działaniu 7 PROW "Wsparcie dla grup producentów rolnych".
Pomoc można uzyskać na założenie grupy oraz rozpoczęcie działalności administracyjnej przez okres 5 lat od jej powstania. Wsparcie dotyczy opłat administracyjnych, notarialnych, sądowych, kosztów usług prawnych, opracowania biznes planu oraz zakupu niezbędnego wyposażenia pomieszczeń administracyjno - biurowych.
Koszty działalności administracyjnej obejmują wynagrodzenie pracowników zatrudnionych przez grupę, delegacje i przejazdy pracowników, usługi doradcze, zakup niezbędnych materiałów do działalności biurowej, podstawowe ubezpieczenia, najem pomieszczeń służących do prowadzenia grupy. Pomoc finansowa będzie realizowana w formie rocznych płatności, jej wysokość zostanie indywidualnie określona dla każdej grupy na podstawie wartości rocznej netto sprzedanej produkcji. Wysokość wsparcia nie może przekroczyć: w pierwszym i drugim roku - 100.000 EUR, w trzecim - 80.000 EUR, w czwartym - 60.000 EUR, w piątym - 50.000 EUR.
Jeżeli kontrola wykaże nieścisłości w fakturach, wobec grupy zostaną zastosowane restrykcje - wysokość wypłacanych środków zostanie pomniejszona bądź wstrzymana.
Nowością są również wymagania dotyczące minimalnej rocznej wielkości produkcji oraz minimalnej liczby członków grupy. W pierwotnej wersji było to min. 5 członków i 200 tys. zł, obecnie wymagania są zróżnicowane dla poszczególnych województw.
Producenci owoców i warzyw powinni pamiętać, aby nie rejestrować się jako grupa producentów zgodnie z wymaganiami PROW, gdyż nie uzyska środków pomocowych. Należy się rejestrować w oparciu o Ustawę o rynku owoców i warzyw jako grupa wstępnie uznana lub grupa uznana.
ak.
|