Nie pozwól się krzywdzić...

Większości z nas Święta Bożego Narodzenia kojarzą się z atmosferą miłości, szczęścia, rodzinnego ciepła. Jednak w wielu domach nawet podczas tych uroczystych dni rozgrywają się dramaty. W Polsce tysiące osób doświadcza przemocy w rodzinach. Temu zjawisku można jednak skutecznie przeciwdziałać - w naszej gminie pracują ludzie powołani do tego, by pomagać ofiarom krzywdzonym przez najbliższych.

Pod koniec listopada w sali Domu Parafialnego w Starych Babicach odbyło się szkolenie dla pracowników Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej, który już od pięciu lat funkcjonuje w naszej gminie. Na kursie spotkali się przedstawiciele Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, GOPS-u, Policji, Sądu Rejonowego, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz duchowieństwa. Zajęcia prowadziła Dorota Jaszczuk-Kuź-mińska, która od ponad siedmiu lat pracuje w Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w dziale ds. Rodziny i Młodzieży. Na co dzień zajmuje się sprawami dotyczącymi patologii, oprócz tego jest kuratorem w Wydziale Karnym i ma pod dozorem rodziny, w których dochodzi do przemocy. Prowadzi zajęcia na terenie całej Polski, zazwyczaj w gminach położonych w większej odległości od Warszawy, w których placówek zajmujących się tego typu problemami jest niewiele.
- Zależy mi na tym, żeby osoby pracujące w specjalistycznych ośrodkach uzyskały możliwie najpełniejszą wiedzę na temat zjawiska przemocy domowej - mówi pani Dorota - Brak kompetencji w tym zakresie prowadzi często do powtórnego skrzywdzenia ofiary. Bywa, że taka osoba zwraca się do policjanta lub pracownika socjalnego o pomoc i jej problem jest bagatelizowany. Niekiedy można odnieść wrażenie, że obciąża się ją winą za krzywdę, której doznaje. Po raz kolejny zostaje więc zraniona i upokorzona.
Prowadzone przeze mnie zajęcia mają przygotować uczestników kursu do postępowania zarówno z ofiarami, jak i sprawcami przemocy. Chodzi także o to, aby osoby zajmujące się tym problemem w gminie mogły się lepiej poznać, wymienić doświadczeniami i dzięki temu jeszcze skuteczniej współpracować.
Podczas szkolenia uczestnicy zapoznali się między innymi z psychologicznymi mechanizmami przemocy w rodzinie, jej konsekwencjami, metodami interwencji i udzielania pomocy poszkodowanym.
Przemoc w rodzinie nie dotyczy jedynie sfery fizycznej. Znacznie trudniejsza do udowodnienia jest przemoc psychiczna. Zdarza się, że przez wiele lat ofiary żyją w atmosferze panicznego strachu i upokorzenia. Nikt nawet nie przypuszcza, że w ich domu panuje piekło. Są krzywdzone w bardzo wyszukany sposób, poniżane, krytykowane, zastraszane groźbami bądź szantażem. Często fizycznej i psychicznej przemocy towarzyszy wykorzystywanie seksualne.
Co czują osoby krzywdzone przez najbliższych? Czasem dziwimy się, że przez wiele lat pozwalają się traktować w taki sposób, nie podejmując praktycznie żadnych działań. Choć to zaskakujące, ofiary często poddają się przemocy, ponieważ czują się bezradne wobec sprawców, mają wrażenie, że nic nie jest w stanie przerwać ich cierpienia. Osoby krzywdzone mają obniżone poczucie własnej wa rtości, nierzadko winią siebie za zło, które je spotyka, za wszelką cenę starają się ukryć swój ból i upokorzenie przed resztą świata. Nawet jeśli wyrwą się z chorych relacji, przez całe życie dźwigają ciężar tragedii. Najwyraźniej widać to w przypadku dzieci z rodzin patologicznych. Często mają one trudności w nawiązywaniu kontaktów, czują się gorsze, izolują się, bywają także agresywne. Dzieci doświadczające przemocy w rodzinie, zaniedbania, odrzucenia z trudem radzą sobie w szkole, uciekają z domów, podejmują próby samobójcze, zdarza się także, że popadają w konflikt z prawem.
Jednak sytuacja osób doświadczających przemocy nie musi być beznadziejna - wielu z nich można pomóc. Jednym z warunków jest przełamanie mitów i stereotypów, które dotyczą przemocy w domu. Niektórzy twierdzą, że dramat rozgrywający się w rodzinie, jest wyłącznie jej prywatną sprawą, do której nikt z zewnątrz nie powinien się wtrącać. Tymczasem bicie, wykorzystywanie, gwałcenie, okradanie bliskich stanowi przestępstwo, ścigane przez prawo tak samo, jak przemoc wobec obcych osób. Fakt zawarcia małżeństwa czy mieszkania pod jednym dachem nie uprawnia do krzywdzenia innych. Nikt nie zasługuje na maltretowanie, bez względu na to, co zrobił czy powiedział.
Do aktów przemocy rzadko dochodzi tylko raz. Jeżeli nie zostają podjęte stanowcze działania wobec sprawcy, przemoc się powtarza. Najtragiczniejsze są te sytuacje, gdy pomoc przychodzi zbyt późno i nie ma już kogo ratować. Ofiary są często zbyt zastraszone, by podjąć jakiekolwiek działania. Dlatego każdy, kto dowiaduje się o przemocy w rodzinie, zarówno fizycznej, jak i psychicznej czy seksualnej, powinien poinformować o tym odpowiednie służby. Znęcanie się nad rodziną jest przestępstwem ściganym z urzędu, zawiadomienie o nim może złożyć nie tylko osoba pokrzywdzona, ale również świadek przemocy. Ofiara nie musi wyrażać na to zgody.
Natomiast policja i prokuratura są zobowiązane do podjęcia odpowiednich działań w celu ochrony i zapewnienia jej odpowiedniego wsparcia.
Jak przyznaje Dorota Jaszczuk-Kuźmińska, z roku na rok wzrasta wykrywalność przestępstw w rodzinie. Coraz częściej na policję dzwonią ofiary, a także osoby ,,z zewnątrz", które są świadkami przemocy. Zmienia się także zachowanie policjantów - jeszcze 7-8 lat temu nagminne były sygnały, że policja odmawia przyjeżdżania na interwencje, obecnie takie przypadki zdarzają się niezwykle rzadko. Pojawiły się nowe narzędzia prawne, które ułatwiają walkę z przemocą - między innymi wprowadzona w 2005 roku Ustawa wobec Przemocy w Rodzinie oraz tzw. "Niebieskie Karty". Są to formularze uzupełniane przez policjantów, pracowników społecznych, członków gminnych komisji na podstawie informacji uzyskanych od ofiar i zeznań sprawców. Niebieskie Karty ułatwiają właściwe zdiagnozowanie przemocy w rodzinie, dostarczają pokrzywdzonym informacji o przysługujących im prawach i miejscach szukania wsparcia, pomagają także poszczególnym placówkom podejmować skuteczną współpracę w zakresie przeciwdziałania temu zjawisku.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Starych Babicach spotyka się w każdą trzecią środę miesiąca w godz. 16.30 - 19.00.
Punkt Informacyjno - Konsultacyjny GKRPA zaprasza osoby z problemem alkoholowym:
w czwartki w godz. 17.00 - 18.00, w soboty w godz. 13.30 - 14.30
Blizne Jasińskiego, ul. Kopernika 10.
Punkt Informacyjno - Konsultacyjny przy GKRPA dla osób z przemocą w rodzinie i problemem alkoholizmu
zaprasza w poniedziałek w godz. 10.00 - 11.00 do Ośrodka w Borzęcinie Dużym oraz
we wtorki w godz. 18.00 - 20.00, w soboty w godz. 14.00 - 16.00 do Blizne Jasińskiego, ul. Kopernika 10.
Grupa Rodzina bez przemocy - Jutrzenka spotyka się w każdą sobotę w godz. 16.00 - 19.00.
Telefon zaufania czynny w godzinach pracy punktów i grupy - 722 04 93.
Telefon do osoby prowadzącej grupę czynny całą dobę - 0 605 921 579.

Karolina Gwarek