Stanisław Karpiński - radny naszej gminy otrzymał 7 paĽdziernika br. Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich Polagra Farm! Ten wielki sukces inżynier genetyk pracujący od wielu lat w firmie PlantiCo zawdzięcza wyhodowanej przez siebie odmianie cebuli Bila. Warto dodać, że Pan Karpiński jest autorem ponad 70 odmian warzyw i kwiatów, są wśród nich: fasole, groch łuskowy, szpinak, selery, pomidory, kapusty, ogórki, a także astry, których nasz radny wyhodował aż 17 odmian o różnej budowie kwiatostanów w całej palecie barw.

Stworzenie nowej odmiany jest trudnym procesem wymagającym dużej wiedzy genetycznej i hodowlanej. Jest to zajęcie dla osób cierpliwych, a jednocześnie takich, które potrafią kierować się intuicją. Trzeba bowiem znać cały system dziedziczenia poszczególnych cech i umieć przewidywać efekty swojej pracy. Minęły czasy, gdy hodowcy pracowali tylko dla siebie. Teraz ich działaniami kierują potrzeby rynku, którego oczekiwania są ogromne. Nowa odmiana jest dziś towarem, który musi się dobrze sprzedawać i przynosić wymierne efekty ekonomiczne. Dlatego właśnie Bila zrobiła już w Polsce wielką karierę, jej sprzedaż spośród wszystkich odmian cebuli jest najwyższa w kraju. Bila znajduje się już 5 lat na rynku. Posiada geny, które są preferowane w produkcji wielkotowarowej, ma wysoką suchą masę 13-14% i daje niezwykle duży plon rzędu 50-70 t z ha.
Doskonale nadaje się do przechowywania i przetwórstwa, jest twarda, mało soczysta, jej susz posiada niezwykłe walory aromatyczne i ładną biel. Cechuje ją także ściśle przylegająca łuska. Nic zatem dziwnego że Bila podbiła serca wieloosobowej komisji ekspertów oceniających warzywa zgłoszone w Poznaniu do nagrody.
Praca przy stworzeniu odmiany Bila trwała 20 lat. Ten długotrwały proces pozwolił wyhodować odmianę, która posiada cały zespół pożądanych cech. Bila ma w sobie wymieszaną "krew światową" - geny syberyjskie, południowo - amerykańskie i polskie. Dla przykładu jej niezwykła zdolność przechowalnicza pochodzi właśnie z Syberii, gdzie cebula w trudnych warunkach klimatycznych przystosowała się do przetrwania.
Cebula jest rośliną dwuletnią, stąd konieczność długotrwałej pracy, bo proces oceny efektów hodowli odbywa się co drugi rok. W pierwszym roku następuje wysiew, ocena główki i selekcja, a na drugi rok dochodzi w chłodni do Jaryzacji czyli przejścia ze stanu wegetatywnego w generatywny. Cebula posadzona na 2 rok wiosną wybija w pędy nasienne i kwitnie, dopiero wtedy można ją krzyżować, doprowadzać do siostrzanych zapyleń, swobodnych przepyleń lub stosować inne metody służące wymianie genów. Dzięki temu procesowi, trwającemu wiele lat, dochodzi do powstania materiału matecznego, a to trwa kilka pokoleń (cebuli).
Metody hodowli zmieniły się bardzo w ostatnich latach. Teraz np. kupuje się tzw. konstrukty genowe (zawiesiny komórek) w próbówce, które można rozmnażać i uzyskiwać z nich materiał roślinny do dalszych badań. Na tym etapie roślina jeszcze do niczego się nie nadaje, ale ma już w sobie geny, które są interesujące dla hodowców i rynku. Poprzez proces krzyżowania i wypierania wszelkich genów niekorzystnych tzw. B-crossy doprowadza się wreszcie kod genetyczny rośliny do oczekiwanego poziomu.
Na początku każdego programu hodowlanego trzeba mieć duży materiał genetyczny, pozyskuje się go z odmian, które są obecnie na rynku, z odmian zagranicznych, a także z różnych banków genów np. z Brazylii czy z USA i to jest właśnie baza wyjściowa do tworzenia nowej odmiany.
Hodowca w swojej pracy może się posługiwać różnymi markerami - identyfikatorami odpowiadającymi za dziedziczenie określonych cech. W praktyce oznaczają one sekwencje aminokwasów składających się na kod genetyczny rośliny. Jednak tylko niektóre sekwencje mogą współgrać ze sobą i nigdy na początku pracy nie wiadomo, czy dobierze się właściwe. I w tym tkwi właśnie największy sekret genetyków - Stanisław Karpiński mówi o tym , że trzeba mieć tzw. "nosa hodowlanego". Dziś jednak technika bardzo ułatwia pracę. Aby wyprowadzić jakąś cechę, przy pomocy markerów genetycznych można stworzyć mapę genetyczną określonej rośliny i na fotografii uzyskanej pod mikroskopem elektronowym obejrzeć wszystkie geny i pary zasad aminokwasów. Jeśli będą zgromadzone w jednym pasku, wtedy praca została dobrze wykonana, jeśli będą porozrzucane, świadczyło o niewyrównaniu materiału, a co za tym idzie hodowca musi jeszcze nieco zakasać rękawy. Nowoczesna technika przyspiesza bardzo proces hodowlany. Jest to swoisty znak czasu.
Międzynarodowe Targi Poznańskie Polagra-Farm odbyły się w tym roku w dniach 7-10 października.
Dla przypomnienia są to targi obejmujące produkty dla producenta, nie należy mylić ich z targami żywnościowymi Polagra - Food. Swoje ekspozycje przedstawiają tam różne firmy z kraju, Europy i świata, oferując różnorodne produkty: maszyny, nowe technologie, pasze, odmiany roślin czyli wszystko to, co służy nowoczesnej produkcji rolniczej.
PlantiCo - Zielonki Hodowla i Nasiennictwo Ogrodnicze od początku istnienia Polagry zawsze jest na niej obecne. Naszymi produktami są owoce warzyw i kwiaty czyli odmiany, które firma hoduje, rozmnaża i sprzedaje na różnych rynkach. Nasze nasiona sprzedawane są nie tylko w kraju, ale także w całej Europie.
Tegoroczne Targi potwierdziły zmiany dokonujące się na polskiej wsi. Rolnicy, ogrodnicy w coraz większym stopniu specjalizują się w określonej produkcji. Odmiany dla produkcji wielkotowarowej muszą spełniać wszystkie wymogi nowoczesnej produkcji rolnej czyli muszą być wysokoplenne, stabilne w plonowaniu, nadające się do specjalnych kierunków wykorzystania np. na świeży rynek bądź dla przetwórstwa w postaci różnych wyrobów, jak konserwa, mrożonka, soki, susze i inne.
Posiadać muszą także wiele genetycznie uwarunkowanych odporności na groźne choroby. W tym roku targi odwiedziło wielu rolników z naszej Gminy. Na stoisku PalntiCo spotkaliśmy 30 osób, które przyjechały autobusem z radnym Waldemarem Szelenbaumem i Marią Matuszewską.
Najwyższym wyróżnieniem jakie może uzyskać na targach wystawca jest wręczenie przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Złotego Medalu Polagra - Farm. Takie wyróżnienie służy dobrze firmie, jako wizytówka jej wysokiego poziomu oraz jest cenne w marketingu.
PlantiCo Zielonki Sp. z o.o. w tym roku złożyła odpowiednie dokumenty dla rozpatrzenia przez Kapitułę Targową walorów cebuli Bila. W 1-szym dniu Polagry na posiedzeniu Kapituły poprzez głosowanie (20 członków , zwykle profesorów nauki) zwyciężyła nasza odmiana cebuli. Wygrała z 35-cioma innymi odmianami polskimi i zagranicznymi. W tym miejscu należy wymienić walory tej cebuli.
Bila jest odmianą kierowaną do producenta wielkotowarowego. Daje wysoki plon handlowy z 1 ha, plonuje stabilnie w różnych rejonach kraju i Europy. Wyróżnia się nade wszystko wysokim wyrównaniem kształtu cebul oraz bardzo mocną niepękającą łuską, co umożliwia przeprowadzenie jej mechanicznego zbioru. Najważniejszy jej walor to zdolność do długotrwałego przechowywania, nawet do czerwca następnego roku, bez większych strat. Nadaje się na świeże spożycie od zbiorów aż do następnego roku oraz dla przetwórstwa na susz, mrożenie i inne przetwory.
Uzyskanie Złotego Medalu Polagry jest dużym zaszczytem dla Gminy Stare Babice, na której terenie pracuje PlantiCo-Zielonki.
W procesie hodowli bierze udział cały zespół pracowników firmy, ale twórcą (autorem) Bili, który ją stworzył ok. 20 lat temu jest główny hodowca - Stanisław Karpiński.
Za pośrednictwem Gazety Babickiej twórca odmiany Stanisław Karpiński pragnie serdecznie podziękować wszystkim pracownikom firmy PlantiCo Zielonki Sp. z o.o., Zarządowi za wsparcie i wydane dobrze pieniądze firmy na program hodowli cebuli, innym hodowcom, pracownikom hodowli, handlu i marketingu, obsłudze finansowej i administracji.

Marcin Łada