"Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności, a także w celu zwiększania skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie stanowi się, co następuje (...)[1]

DOPIERO KILKA MIESIĘCY W USTAWIE,
A JUŻ 10 LAT W STARYCH BABICACH!
ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY

4 marca o godz. 11.00 w Urzędzie Gminy Stare Babice wójt Krzysztof Turek zawarł porozumienie[2] z podmiotami niezależnymi, dotyczące współpracy w Zespole Interdyscyplinarnym. Podpisanie tego końcowego dokumentu zapoczątkowało nowy rozdział w działaniach naszego, mającego już długą tradycję Zespołu.

Nowelizacja ustawy[3] o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, która weszła w życie 1 sierpnia 2010 r. nałożyła na gminy obowiązek powołania zespołów interdyscyplinarnych. W ten oto sposób, nasz Zespół, który w tym roku będzie obchodził 10-lecie swojego istnienia - uzyskał podstawę prawną.

10 LAT TEMU... INICJACJA
Inicjatorką współpracy między różnymi podmiotami, które w swoich działaniach spotykają się z problemem przemocy domowej była Wanda Morawska. Pracując w Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, działając w grupie wsparcia "Rodzina bez Przemocy-Jutrzenka" i prowadząc Punkt Informacyjno-Konsultacyjny dla Osób z Przemocą Domową i Problemem Alkoholizmu, dostrzegała konieczność powstania takiego zespołu. Problem przemocy domowej jest wielopłaszczyznowy i tylko konsolidując działania można skutecznie pomóc nie tylko ofierze, ale i sprawcy przemocy. W listopadzie 2001 roku odbyło się pierwsze spotkanie, na które przybyli przedstawiciele Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Komendy Powiatowej Policji w Starych Babicach, kuratorzy sądowi, lekarze, pielęgniarki środowiskowe, pedagodzy szkolni i ksiądz. Tak powstał nieformalny Zespół Interdyscyplinarny, a praca na jego rzecz była pracą społeczną.

PIĘCIOLECIE - SFORMALIZOWANIE
Pięć lat później, 12 grudnia 2006 r., wójt Krzysztof Turek wydał zarządzenie[4] powołujące Zespół Interdyscyplinarny do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Alkoholizmowi i innym patologiom społecznym, którego koordynatorem została Wanda Morawska. Dzięki temu działalność Zespołu w naszej gminie została oficjalnie, prawnie usankcjonowania. Praca w powołanym zespole również miała charakter pracy społecznej.

2010 - PODSTAWA PRAWNA
Życzliwość i dobra wola we współdziałaniu nie potrzebują przepisów, ale dobre przykłady warte są naśladowania, a ustawodawca może je wręcz nakazać. I tak, dzięki oddolnym inicjatywom, została znowelizowana ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, na mocy której 4 listopada 2010 Rada Gminy Stare Babice uchwaliła[5] tryb i sposób powoływania i odwoływania przez wójta gminy członków zespołu interdyscyplinarnego zajmującego się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz szczegółowe warunki jego funkcjonowania. W drodze tej uchwały 25 stycznia 2011r. wójt gminy wydał zarządzenie[6] powołujące Gminny Zespół Interdyscyplinarny do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, przy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Starych Babicach.

ZADANIA ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO
Zadania Zespołu Interdyscyplinarnego są określone w art.9b Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz uchwalanym corocznie gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Przeciwdziałania Narkomanii i Przemocy Domowej.

W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele instytucji, organizacji i jednostek organizacyjnych działających na terenie Gminy Stare Babice: Komendy Powiatowej Policji, placówek służby zdrowia, organizacji pozarządowych, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów, Straży Gminnej, oświaty, Prokuratury Rejonowej oraz kuratorzy Sądu Rejonowego.
Przewodniczącą Zespołu została jego inicjatorka - Wanda Morawska - certyfikowany konsultant w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, sekretarz Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

POROZUMIENIE
Uwieńczeniem prac nad utworzeniem Zespołu było zawarcie przez wójta gminy 4 marca br. Porozumienia o Współpracy w Gminnym Zespole Interdyscyplinarnym do spraw Przeciwdziałania Przemocy z Prokuratorem Rejonowym Prokuratury Rejonowej w Pruszkowie - Piotrem Romaniukiem, z Komendantem Powiatowym Policji dla Powiatu Warszawskiego-Zachodniego - nadkom. Hubertem Kowalczewskim, właścicielem Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej "SORNO" w Starych Babicach - Edytą Stankiewicz i Kierownikiem SORNO - Krzysztofem Sarnackim.

Po podpisaniu Porozumienia uczestnicy spotkania dyskutowali nad dotychczasowymi doświadczeniami ze wspólnej pracy. Nadkom. Hubert Kowalczewski podziękował wszystkim, szczególnie wójtowi Krzysztofowi Turkowi, który od początku wspierał aktywnie pracę Zespołu: "dzięki wójtowi możemy sobie wzajemnie pomagać i uczymy się od siebie", a teraz "sformalizowaliśmy rzecz, która się dzieje od dawna..."

TYLE JESZCZE DO ZROBIENIA...
Wójt wyraził niepokój, że mimo postępu cywilizacyjnego zjawisko przemocy nie ustępuje. Patologię udało się ograniczyć, ale mnożą się przykłady rodzin dobrze sytuowanych, wykształconych, gdzie najbliżsi występują przeciw sobie - "to mnie zaskakuje" skonstatował.

Nadkomisarz zauważył, że dzięki nagłaśnianiu problemu i wielu akcjom ogólnopolskim i lokalnym podniosła się świadomość społeczna - coraz więcej jest zgłaszanych spraw o znęcanie. Kiedyś alkoholizm i przemoc w rodzinie to były sprawy wstydliwe, zamiatane pod dywan.
Krzysztof Stankiewicz dodał, że coraz częściej również reagują sąsiedzi i zgłaszają nieprawidłowości.
Jeszcze niedawno 3-4 lata temu były przypadki, że policja nie wtrącała się do spraw rodzinnych - teraz z urzędu ma się tym zajmować. Nowe przepisy dają nowe narzędzia. Policja już sama może złożyć wniosek do prokuratury. Nadkomisarz podkreślił, że dzięki przystąpieniu prokuratury do Zespołu zwiększy się skuteczność pomocy ofiarom przemocy - współpracując z innymi członkami Zespołu, poznając ich opinie, prokurator uzyska lepszy wgląd w daną sytuację. On również ma nowe narzędzia: może odizolować sprawcę od ofiary - zasądzając zakaz zbliżania się do miejsca jej zamieszkania lub eksmisję.

Przewodnicząca Zespołu - Wanda Morawska powiedziała, że niestety, cały czas obserwuje się niski poziom wiedzy o alkoholizmie i przemocy wśród sędziów i lekarzy. Prokurator Piotr Romaniuk na osobnym spotkaniu powiedział, że to powoduje brak wiary w działanie prokuratury, czy sądów, co determinuje postawy typu: "ja zgłoszę, oni umorzą", "dostanie wyrok w zawieszeniu i jeszcze bardziej będzie się pastwił." Dlatego tak istotne jest "krzewienie świadomości prawnej". Nawet wyrok w zawieszeniu daje ślad, agresor wie, że musi się starać. Nadkomisarz podkreślił, że to dobrze że przepisy się zmieniają - "życie się zmienia, warunki się zmieniają - prawo musi nadążyć".

Skuteczność determinuje właściwy mechanizm. Trzeba skoordynować działania podmiotów mających możliwość interwencji, instytucji pomocowych, wprowadzających sankcje oraz resocjalizacyjnych.

Zwrócono uwagę, że często w rodzinach patologicznych, pomoc, zwłaszcza finansowa, demoralizuje. Co gorsza, dzieci takich rodzin często są niedostosowane społecznie - kopiują zachowania rodziców. "Rośnie kolejne pokolenie roszczeniowe" - potwierdził wójt.

Pracy nowemu Zespołowi Interdyscyplinarnemu nie zabraknie. Życzmy mu skuteczności w podejmowanych działaniach i wytrwałości. Nie zapomnijmy przy tym, że i my możemy wesprzeć jego działania. Wystarczy się rozejrzeć i pozostać wrażliwym na cierpienia innych.

Tekst: Beata Bethke
Zdjęcia: Marcin Łada i BB

Przypisy:

[1] Preambuła ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.)

[2] Porozumienie o Współpracy Nr. 1/2011, na podstawie art.9a ust. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.).

[3] Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. (Dziennik Ustaw z 13 lipca 2010 Nr 125 poz. 842) o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie . Po art. 9 dodano art. 9a-9d, które określają skład i zasady działania zespołu interdyscyplinarnego.

[4] Zarządzenie Nr 2/06 Wójta Gminy Stare Babice z dnia 12 grudnia 2006r., na podstawie art.6 ust.2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493).

[5] Uchwała Nr XLIV/419/10 Rady Gminy Stare Babice z 4 listopada 2010r., na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) z późn. zm. oraz art. 9a ust. 15 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.).

[6] Zarządzenie nr. 21/ 11 z dnia 25 stycznia 2011r. Na podstawie § 2 Uchwały nr XLIV/419 /10 Rady Gminy Stare Babice z dnia 4 listopada 2010 roku.

powrót