Pośpiech wskazany - jeszcze o pieniądzach dla rolników

Czy wystarczy dla mnie? Takie pytanie zadaje sobie zapewne wielu polskich rolników i chodzi tutaj o pieniądze z unijnych funduszy strukturalnych. Wbrew obawom, ze środków UE skorzystały już miliony rolników. Zainteresowanie było tak duże, że wyczerpały się fundusze kilku programów pomocowych.

Niezwykle popularne jest również działanie „Inwestycje w gospodarstwach rolnych". Rolnicy chętnie składają wnioski na dofinansowanie inwestycji i środki mogą się wkrótce skończyć. Zabrakło już ich w woj. warmińsko-mazurskim, lubuskim, pomorskim i zachodniopomorskim. Na Mazowszu pieniądze na ten cel jeszcze są, ale warto się pospieszyć...
Zagadnienie uzyskania unijnych funduszy pomocowych dla rolnictwa było jednym z tematów szkolenia, jakie odbyło się 14 kwietnia br. w Urzędzie Gminy. Ewa Wojtach z Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego omówiła m.in. warunki uzyskania wsparcia działania „Inwestycje w gospodarstwach rolnych" w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego.
Udzielenie pomocy polega na dofinasowaniu, w formie refundacji, określonej części kosztów kwalifikowanych projektu (wartości netto). W ramach tego działania pomoc może maksymalnie wynieść 50%, gdy wnioskodawcą jest „młody rolnik" - 55%, jeżeli gospodarstwo położone jest na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) - 60%, jeżeli jest ONW i wnioskuje „młody rolnik" - 65%.
Maksymalna wysokość pomocy finansowej przyznanej jednemu wnioskodawcy w ramach działania nie może przekroczyć 300 tys. zł.
Refundacją mogą być objęte różne projekty. Jest to m.in. remont budynków służących do produkcji rolnej, magazynów, zakup maszyn, urządzeń, wyposażenia lub narzędzi do produkcji rolnej czy służących ochronie środowiska. Refundowany jest również zakup gruntów rolnych w części stanowiącej nie więcej niż 10 % kosztów kwalifikowanych planowanej inwestycji. Zakup ziemi może jedynie towarzyszyć inwestycji, koszty zakupu samej ziemi nie będą refundowane. Możemy też zakupić budynki, jeżeli jest to ściśle związane z celami projektu i ten wydatek nie przekracza 50 % kosztów kwalifikowanych inwestycji. Możemy także liczyć na zwrot kosztów założenia sadów lub plantacji wieloletnich czy instalacji do nawadniania upraw.
W odróżnieniu od SAPARDU, gdzie zwracane były koszty zakupu tylko nowych maszyn, w ramach tego działania można uzyskać zwrot części kosztów zakupu sprzętu używanego, bez ograniczeń wieku. Jest jeden warunek -w przeciągu ostatnich 7 lat nie został on nabyty z wykorzystaniem pomocy krajowej lub wspólnotowej. W przypadku budynków okres ten wynosi 10 lat. Np. jako koszt kwalifikowany nie może zostać potraktowany zakupiony budynek, który ktoś postawił za kredyt preferencyjny.
Jeden z warunków uzyskania pomocy mówi, iż wnioskujący ma być właścicielem samoistnym bądź współwłaścicielem gospodarstwa, którego dotyczy projekt. Obecnie pomoc w wysokości 300 tys. zł przyznawana jest na gospodarstwo. Nastąpiła tutaj zmiana, gdyż wcześniej każdy ze współwłaścicieli mógł wystąpić z oddzielnym wnioskiem. Jeżeli ktoś jest właścicielem kilku gospodarstw nawet w różnych gminach, są one traktowane jako jedno.
Kolejnym kryterium jest żywotność ekonomiczna. Gospodarstwo musi być żywotne pod względem ekonomicznym lub osiągnąć ją po zakończeniu realizacji projektu. Podstawą oceny żywotności ekonomicznej jest wielkość nadwyżek bezpośrednich wszystkich działalności rolniczych. Wskaźniki nadwyżek wyznaczane są dla poszczególnych upraw i regionów. Wielkość ekonomiczna jest określana w jednostkach ESU (European Size Unit). Wartość 1 ESU odpowiada nadwyżce bezpośredniej równej 1200 euro. Za spełnienie kryterium osiągnięcia żywotności ekonomicznej uważane jest osiągnięcia 4 ESU. Uzyskać je można np. obsadzając warzywami 2,8 ha czy siejąc 20 ha samych zbóż.
Ważne kryterium stanowią również wykształcenie i kwalifikacje zawodowe osoby składającej wniosek. Jeżeli jest ono średnie lub wyższe rolnicze - nie ma dodatkowych wymogów. Jeżeli zawodowe rolnicze, średnie lub wyższe nierolnicze - konieczny 3 letni staż prac w rolnictwie. Podstawowe lub zawodowe nierolnicze - 5 letni okres prowadzenia gospodarstwa. Staż pracy w gospodarstwie rolnym mierzony jest okresem ubezpieczenia w KRUS lub okresem, w którym ubiegający się o dofinansowanie był posiadaczem gospodarstwa.
Istotnym warunkiem przyznania pomocy jest także bieżące uregulowanie zobowiązań podatkowych oraz z tytułu ubezpieczeń w KRUS lub ZUS. Projekt współfinansowany w ramach tego działania nie może być realizowany z udziałem innych środków publicznych.
Wniosek na refundację inwestycji w gospodarstwie rolnym jest uproszczony, ma kilka stron. Również w przypadku tego programu duży nacisk kładzie się na spełnienie minimalnych standardów w stosunku do higieny, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt, jak zawsze gdy korzystamy ze środków unijnych. Producentów roślin dotyczą głownie standardy ochrony środowiska. Trzeba zatem pamiętać m.in. o prawidłowych dawkach nawożenia, właściwym przechowywaniu nawozów i środków ochrony roślin, sprawnym atestowanym opryskiwaczu czy zagospodarowaniu odpadów komunalnych.
Inwestycja w gospodarstwie musi zostać wykonana do końca 2008 roku, wniosek należy głosić do czerwca 2006r. Ale im wcześniej tym lepiej, aby zdążyć nim wyczerpią się środki. Specjaliści z Biura Powiatowego IACS w Wojcieszynie radzą, aby zgłosić się najpóźniej jesienią br. Po zgłoszeniu wniosku pieniądze są dla nas zarezerwowane. Należy tylko zrobić plan inwestycyjny i w roku przyszłym zakończyć projekt. Jeżeli inwestycja z jakichś względów nie zostanie wykonana, nie ponosimy z tego tytułu żadnych konsekwencji.
Planowaną inwestycję można rozłożyć na etapy. Refundacja również będzie dwuetapowa. Poziom refundacji II etapu nie może być niższy niż 25% pomocy przyznanej na projekt. Np. po zamknięciu I etapu, składamy wniosek o płatność, otrzymane pieniądze inwestujemy w II etap.
Ewa Wojtach zwróciła również uwagę na możliwość skorzystania z pomocy finansowej w ramach działania „różnicowanie działalności na obszarach wiejskich" oraz programów rolnośrodowiskowych. W naszym Biurze Powiatowym wyczerpały się już pieniądze na premie dla młodych rolników, gospodarstwa niskotowarowe i naprawę płyty obornikowej. Warto zatem pospieszyć się, aby skorzystać z dostępnych jeszcze pieniędzy.

Aneta Kołaczyńska